Juchta

„Juchty” - być może od tych ciężkich, robotniczych butów powstały określenia: juchta, juchcić.

  (...) Nie ma już juchtów na Chwaliszewie,

o ich wyczynach nikt dzisiaj nie wie,
sławę Czartorii pokrywa kurz.
Uleciał z dymem ten dawny fason,
zasypał wszystko miałki piach czasu,
nawet i Warty nie ma tu już.
Nie ma juz juchtów na Chwaliszewie,
nie ma romansów, co były drzewiej,
nie ma tych knajpek, gdzie gwar i ruch!
I tylko czasem wiatr w starej rynnie
tamte melodie powtórzy płynnie -
i znowu cisza, że wytęż słuch...
(...)
Czasami księżyc staje zdziwiony,
kiedy jak ongi trafi w te strony,
gdzie stromych dachów witał go sztych.
Lecz tutaj cisza panuje głucha,
wśród domów nie ma żywego ducha,
nawet i domów nie ma już tych.
Ton harmonijki wśród murów zamarł,
donikąd wiedzie niejedna brama,
już juchtów więcej nie zabrzmi śmiech!
Nie ma juz juchtów na Chwaliszewie,
nie ma juz juchtów na Chwaliszewie,

nikt nie przywoła przeszłości ech.  

Włodzimierz Scisłowski

Juchta - gwarowe wyrażenie pochodzące z XIX wieku. Pierwotnie określało chuligana, bandytę czy generalnie przestępcę z Chwaliszewa. Nieznane jest pochodzenie tego słowa. Jedna z teorii mówi, że mogło pochodzić od ciężkich butów noszonych przez Chwaliszewskich robotników.

Historia

Przysłowiowy Chwaliszewski Juchta był typem romantycznego chuligana. Chłopak z Chwaliszewa, który nie dawał sobie w kaszę dmuchać. Przesiadywał ze swoją eką w licznych w tej dzielnicy knajpach, winiarniach i miodosytniach, np. U grubego Jasia przy ul. Piaskowej.

Druga wojna światowa

Na Chwaliszewie w czasie wojny panował „polski żywioł”, Niemcy się tu nie wprowadzali. Pięciu mieszkańców Chwaliszewa wraz z 12-stoma żołnierzami AK przeprowadziło w 1942 r. brawurową akcję Bollwerk. Podpalono wtedy niemieckie magazyny w porcie rzecznym, niszcząc w zaopatrzenie Wermachtu na front wschodni. Uczestnicy akcji zostali potem wyłapani przez Niemców. Był wśród nich Ślepy Antek, Antoni Gąsiorowski, woźnica z Chwaliszewa i bohater miejskich legend. Według relacji pielęgniarki, podczas przesłuchania, mając związane z tyłu ręce, doskoczył do oficera gestapo i przegryzł mu gardło. Z chłopakami z Chwaliszewa nie było żartów.

Gdy juchta w ryncach klamoty trzymie, trzebno sie namknońć.

Z czasem znaczenie rozszerzyło się i zaczęto tak nazywać wszystkich przestępców.

Dowiedz się więcej w: Ślepy Antek

Obecnie

Obecnie słowo juchta określa „kradzież”.

- Skąd masz tyle kasy?
- A wiesz, zjuchciłem dziadkom emeryturę...